Uchwała przyjmująca nowy program PRZEMOC i ochrony ofiar
UCHWAŁA Nr IX /108 / 11
RADY MIEJSKIEJ W WOLINIE
z dnia 25 maja 2011r.
w sprawie wprowadzenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie.
Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 15 w związku z art. 39 ust. 4 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, Nr 214, poz. 1806, z 2003 r. Nr 80, poz.717, Nr 162, poz. 1568, z 2004 r. Nr 102, poz. 1055, Nr 116, poz. 1203, z 2005r. Nr 172, poz. 1441, Nr 175, poz. 1457, z 2006 r. Nr 17, poz. 128, Nr 181, poz. 1337, z 2007 r. Nr 48, poz. 327, Nr 138, poz. 974, Nr 173, poz. 1218, z 2008 r. Nr 180, poz. 1111, Nr 223, poz. 1458, z 2009 r. Nr 52, poz. 420, Nr 157, poz. 1241 oraz z 2010 r. Nr 28, poz. 142 i 146, Nr 40, poz.230) oraz art. 6 ust.1 i ust. 2 pkt. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U z 2005r. Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.) uchwala się co następuje
§ 1. Przyjmuje się do realizacji przez Burmistrza Wolina „Gminny program przeciwdziałania przemocy w rodzinie i ochrony ofiar przemocy w rodzinie”, stanowiący załącznik nr 1 do niniejszej uchwały.
§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Wolina.
§ 3 Traci moc Uchwała Nr XXIV/217/08 Rady Miejskiej w Wolinie z dnia 10 marca 2008 w sprawie gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
§ 4. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Przewodniczący Rady
Jan Frankowski
Uzasadnienie:
Zgodnie z art.6 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U.z 2010r. Nr 125, poz. 842) do zadań własnych gminy należy w szczególności tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w tym :
Opracowanie i realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie;
prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w szczególności poprzez działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie;
zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia;
tworzenie zespołów interdyscyplinarnych.
Opracowany program przeciwdziałania przemocy w rodzinie usprawni podejmowanie działań w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie na terenie Gminy Wolin oraz zostanie wykorzystany w pracy Zespołu Interdyscyplinarnego.
Z tych też względów podjęcie niniejszej uchwały jest konieczne.
Załącznik nr 1 do Uchwały IX/108/11
Rady Miejskiej w Wolinie
z dnia 25 maja 2011r.
Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie dla Gminy Wolin
Wolin 2011
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U.
z 2005 r. Nr 180 poz. 1493 z późn. zm.).Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości
i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (j.t. Dz. U. z 2007 r. Nr 70 poz. 473 z późn. zm.).Ustawa z dnia 12.03.2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2009 r. Nr 175 poz. 1362 z późn. zm.).
Uchwała Nr IV/17/10 Rady Miejskiej w Wolinie z dnia 29 grudnia 2010 r. w sprawie Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2011 rok.
Prawo polskie wobec przemocy w rodzinie
prawo karne: art. 156, 157, 160 § 2, art. 190, art. 191, art. 197, art. 199, art. 200, art.207, art.208, art. 209, art. 210, art. 211, art. 216 § 1, art. 217, art. 278 § 4, art. 279, art. 284 kodeksu karnego.
prawo rodzinne i opiekuńcze: art. 52, art. 56, art. 57, art. 58 § 2 i 3, art. 84 i art. 133 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
„W domu powinniśmy czuć się bezpiecznie. Dom ma być miejscem, w którym jesteśmy kochani, chronieni, gdzie odzyskujemy siły po dniu pracy lub nauki. Jednak dla wielu ludzi dom nie jest spokojną przystanią, w której chronią się przed stresem życia. Jest niebezpiecznym miejscem, gdzie regularnie doznają cierpień fizycznych i emocjonalnych, gdzie również są wykorzystywane seksualnie. (…)”
Sharon D. Herzberger „Przemoc domowa”, PARPA, Warszawa 2002, str. 15
I. Informacje ogólne.
Literatura wprowadza wiele definicji rodziny. Wszystkie one faktycznie sprowadzają się do określenia rodziny jako małej grupy społecznej, grupy niezastąpionej, stanowiącej zalążek szerszej społeczności. Rodzina jest podstawowym elementem struktury społecznej.
Rodzina jest najważniejszym środowiskiem w życiu człowieka, kształtującym osobowość, system wartości, poglądy, styl życia. Rodzice czy opiekunowie są wzorem dla dzieci. Ważną rolę w prawidłowo funkcjonującej rodzinie odgrywają wzajemne relacje pomiędzy rodzicami oparte na miłości i zrozumieniu. W przypadku dezorganizacji rodzina nie jest w stanie realizować podstawowych zadań, role wewnątrzrodzinne ulegają zaburzeniu, łamane są reguły, a zachowania poszczególnych członków rodziny stają się coraz bardziej niezgodne z normami prawnymi i moralnymi oraz z oczekiwaniami społecznymi.
Przemoc domowa może być zarówno skutkiem jak i przyczyną dysfunkcji w rodzinie. Bez wątpienia należy zaklasyfikować ją do kategorii zachowań negatywnych o dużej szkodliwości społecznej. Mimo, że w relacjach międzyludzkich istniała ona zawsze, o przemocy w rodzinie mówiono niewiele, jakby nie postrzegając jej jako poważnego zaburzenia w funkcjonowaniu rodziny, takiego, które prowadzi do poważnych naruszeń norm moralnych i prawnych, tragicznych skutków psychologicznych, a w skrajnych przypadkach do poważnych okaleczeń czy zabójstw.
Dla lepszego rozpoznania zjawiska przemocy w rodzinie konieczne jest jej zdefiniowanie. Według definicji zawartej w art. 2 pkt. 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, przemoc to:
„Jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny (członek rodziny - osoba najbliższa w rozumieniu art. 115 § 11 ustawy z dnia 6.06.1997r. - Kodeks karny), w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.”
Przemoc w rodzinie jest problemem trudnym do badania. Agresja ze strony osób najbliższych, jeżeli nie mieści się w wyobrażeniu człowieka o tym, co normalne i słuszne, może być wstydliwie ukrywaną tajemnicą. Ponad jedna trzecia badanych (37%) zna przynajmniej jedną kobietę - ofiarę przemocy swojego partnera. Kobiety częściej ujawniają przemoc. Dwie piąte kobiet (41%) zna w swoim środowisku co najmniej jedną kobietę bitą przez męża. Natomiast więcej niż jedna piąta (22%) zna przynajmniej kilka takich kobiet, a więc prawdopodobnie żyje w środowisku, gdzie przemoc jest normą. Prawie 70% sytuacji przemocy zachodzi w rodzinach, gdzie istnieje problem alkoholowy. (H.D. Sasal „Przewodnik do procedury interwencji wobec przemocy w rodzinie - niebieskie karty” wyd. PARPA Warszawa 2005).
Przemoc jest zjawiskiem występującym powszechnie w naszym społeczeństwie i dotyka rodzin o różnym statusie społecznym.
Przemoc doznawana w rodzinie rodzi konsekwencje niezmiernie głębokie i szkodliwe, dając o sobie znać w postaci zaburzeń emocjonalnych w bliższej lub dalszej perspektywie czasowej.
Jak podaje Jerzy Mellibruda (J. Mellibruda, Charakterystyka zjawiska przemocy w rodzinie, (w:) Przewodnik do realizacji ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Warszawa 2005. s. 9) na przemoc w rodzinie można spojrzeć z perspektywy prawnej, moralnej, psychologicznej i społecznej.
Z punktu widzenia prawa przemoc w rodzinie jest przestępstwem. Najczęściej stosowany art. 207 Kodeksu karnego dotyczy znęcania się fizycznego lub moralnego nad członkiem rodziny i przewiduje karę pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 5 lat. Z kolei moralne ujęcie zjawiska przemocy w rodzinie pokazuje, że dokonywanie przemocy to krzywdzenie drugiego, słabszego człowieka i jako takie jest złem moralnym. Moralna ocena przemocy powinna powstrzymywać sprawców i motywować świadków do pomagania. Psychologiczna perspektywa przemocy zwraca uwagę na cierpienie i bezradność ofiary, ukazuje mechanizmy wewnętrzne i sytuacyjne sterujące przemocą oraz złożone procesy interakcji między sprawcą a ofiarą. Psychologiczne zrozumienie przemocy odgrywa podstawową rolę przy pomaganiu ofiarom w wyzwalaniu się od przemocy. W ujęciu socjologicznym ukazane są czynniki zawarte w obyczajach i postawach, które mogą sprzyjać przemocy lub ją usprawiedliwiać. Z drugiej strony w przeciwdziałanie przemocy w rodzinie mogą angażować się znaczące siły społeczne i wywierać wpływ na stan spraw publicznych.
Reasumując przemoc w rodzinie:
jest zjawiskiem wynikającym z działania człowieka - działanie lub zaniechanie działań jest dokonywane przez jednego członka rodziny przeciwko pozostałym,
jest procesem, gdyż nie pojawia się znienacka i tworzy cykle,
ma tendencje do powtarzania się i rzadko jest jednorazowym epizodem,
jest intencjonalna - zmierza do osiągnięcia jakiegoś celu,
wykorzystuje przewagę sił, uniemożliwiając samoobronę i opiera się na władzy i kontroli, dominacji i uległości,
narusza prawa i dobra osobiste krzywdzonego członka rodziny,
powoduje szkody i cierpienie u osób, których dotyka.
II. Rodzaje i typy przemocy
Wyróżnia się następujące formy:
Przemoc fizyczna - nazywana również gorącą, to każde agresywne zachowanie polegające na użyciu siły i prowadzące do naruszenia nietykalności cielesnej, nieprzypadkowych urazów, zranień, stłuczeń, złamań czy zasinień (m.in.: popychanie, obezwładnianie, szarpanie, policzkowanie, uderzanie pięścią, kopanie, duszenie, rzucanie przedmiotami, użycie przedmiotów lub narzędzi niebezpiecznych, mogących spowodować utratę zdrowia lub życia).
Przemoc psychiczna - nazywana również zimną, to umyślne agresywne działania, wykorzystujące nie tyle siłę fizyczną lecz mechanizmy psychologiczne, powodujące zachwianie u ofiary pozytywnego obrazu własnej osoby, obniżenie u niej poczucia własnej wartości, pojawienie się stanów lękowych i nerwicowych. Zachowania sprawcy mają na ogół charakter poniżający lub budzący poczucie zagrożenia i wywołują emocjonalny ból lub cierpienie (m.in.: wyśmiewanie, wyzywanie, krytyka, groźby, kontrolowanie i ograniczanie kontaktów z innymi osobami).
Przemoc ekonomiczna - przejawia się w uniemożliwieniu dostępu do rodzinnych środków finansowych, prowadząc do całkowitego finansowego uzależnienia ofiary od sprawcy (np. odbieranie zarobionych pieniędzy, niezaspokajanie materialnych potrzeb rodziny, uniemożliwianie podjęcia pracy).
Przemoc seksualna - wymuszenie pożycia seksualnego lub nieakceptowanych i niechcianych przez ofiarę praktyk seksualnych w celu zaspokojenia potrzeb seksualnych sprawcy (np. sprawca stosuje przemoc, grozi użyciem przemocy, żeby zmusić ofiarę do stosunku).
Zaniedbanie - stan ciągłego niezaspokajania podstawowych potrzeb fizycznych i emocjonalnych osób zależnych.
Formy przemocy: fizyczna, psychiczna, ekonomiczna i seksualna - mogą się przenikać, ale każda może też występować osobno.
Osobami doświadczającymi przemocy domowej są najczęściej kobiety, dzieci, osoby starsze lub niepełnosprawne, ale bywają też nimi mężczyźni.
Ponadto szerokie ujęcie problemu pozwala wyodrębnić:
typ przemocy, w której sprawcami są dorośli, tj. przemoc wobec partnerki/a, przemoc wobec dziecka,
typ przemocy, w której sprawcami są dzieci, tj. przemoc wobec rodziców, przemoc wobec rodzeństwa, rówieśników,
typ przemocy, w której sprawcami mogą być dorośli i dzieci, tj. przemoc wobec osób w podeszłym wieku.
III. Fazy cyklu przemocy
Aby moc lepiej zrozumieć dlaczego osobom doznającym przemocy tak trudno zmienić swoją sytuację, ważne jest przyjrzenie się specyfice relacji między osobą stosującą przemoc a ofiarą. Zdecydowana większość osób nie doświadcza przemocy w sposób ciągły, gdyż przemoc ma tendencję do powtarzania się według określonej, zauważalnej prawidłowości. Istnienie tych cykli pozwala także lepiej wyjaśnić proces wiktymizacji osób doznających przemocy, a także pojawiający się w ich zachowaniu syndrom wyuczonej bezradności.
W cyklu przemocy występują trzy niezależne fazy, zmienne pod względem swej intensywności i czasu trwania:
1) faza narastającego napięcia - jest to początek cyklu, który charakteryzuje się wzrostem napięcia i natężeniem sytuacji konfliktowych,
2) faza ostrej, gwałtownej przemocy - to druga faza; w której następuje wybuch gniewu i wyładowanie agresji; agresja w tej fazie może być zagrażająca dla zdrowia i życia ofiary, moment zakończenia aktu przemocy zależy wyłącznie od sprawcy i nie ma żadnego związku z zachowaniem ofiary (sygnały jej bólu i cierpienia nie wyciszają agresji),
3) faza „miodowego miesiąca” - to trzecia faza w czasie, w trakcie której sprawca wyraża swoją skruchę, okazuje żal, obiecuje, że już nigdy więcej nie skrzywdzi ofiary lub po prostu zachowuje się tak jak gdyby przemoc nigdy nie miała miejsca; faza ta jest przemijająca i bez specjalistycznej pomocy kończy się nawrotem przemocy spowodowanym ponownym wzrostem napięcia u sprawcy. Faza „miodowego miesiąca” zatrzymuje ofiarę w sytuacji przemocy, bo łatwo pod jej wpływem zapomnieć o koszmarze pozostałych dwóch faz. Prawdziwe zagrożenie, jakie niesie ze sobą ta faza jest związane z tym, że przemoc w następnym cyklu zazwyczaj jest gwałtowniejsza i za każdym razem narasta. Jeśli już raz doszło do użycia przemocy, będzie ona się powtarzać dopóki nie zostanie przerwana, najczęściej przez interwencję z zewnątrz.
IV. Rola stereotypów i przekonań na temat przemocy domowej
Wiele społeczeństw czy środowisk nie reaguje na problem przemocy w rodzinie, wyrażając tym samym przyzwolenie na jej istnienie. Jest to wynikiem funkcjonujących w świadomości społecznej stereotypów i przekonań, które głęboko zapuszczają swoje korzenie i fałszują rzeczywistość. Stereotypy i mity czy przekonania usprawiedliwiają stosowanie przemocy, służą do ukrycia czy zbagatelizowania problemu, przez co utrudniają prawidłowe reagowanie na akty brutalności czy okrucieństwa wobec bliskich. Dają sprawcy sygnał o społecznym przyzwoleniu na stosowanie przemocy, umacniają w nim poczucie bezkarności, zniewalając ofiarę i zmuszając ją do milczenia.
Z punktu widzenia problemu przemocy w rodzinie za najgroźniejsze uważa się stereotypy:
1. usprawiedliwiające przemoc - np.: „osoby używające przemocy muszą być chore psychicznie”, „mnie też bili i wyrosłem na porządnego człowieka”, „jak się ciebie nie będą bać, to się z ciebie będą śmiać”, „przemoc jest wtedy gdy są ślady na ciele”, „przyczyną przemocy w rodzinie jest alkohol”, „przemoc zdarza się tylko w rodzinach z marginesu społecznego”, „to był jednorazowy incydent, który nigdy się nie powtórzy”,
2. przenoszące odpowiedzialność za przemoc na ofiary - np.: „sama sobie winna”, „jeśli ktoś jest bity to znaczy, że na to zasłużył”, „widziały gały co brały”, „ofiary przemocy w rodzinie akceptują przemoc”, „gdyby ofiara naprawdę cierpiała odeszłaby od sprawcy”, „kobieta odpowiada za ognisko domowe”, „gdyby chciała naprawdę coś zmienić, to już dawno by to zrobiła”,
3. przekonania izolujące ofiary - np.: „nie mów nikomu co się dzieje w domu”, „przemoc w rodzinie to sprawa prywatna, nikt nie powinien się wtrącać”, „policja nie powinna interweniować w sprawach rodzinnych”, „gwałt w małżeństwie nie istnieje”, „nie ujawnia się tajemnic rodzinnych”, „nie pierze się rodzinnych brudów publicznie”, „nie można zmienić swojego przeznaczenia”.
Tymczasem, wiedza naukowa, badania i doświadczenie specjalistów obalają stereotypy i dowodzą, iż:
przemoc, wykorzystywanie, bicie, krzywdzenie osób bliskich jest przestępstwem, tak samo groźnym i podlegającym karze jak przemoc wobec obcych osób (…),
przemoc w rodzinie występuje we wszystkich grupach społecznych, niezależnie od poziomu wykształcenia lub statusu społecznego czy materialnego, zdarza się, że lepiej wykształceni sprawcy stosują często wyszukane formy przemocy,
nie tylko siniaki, złamania czy oparzenia świadczą o przemocy w rodzinie, przemoc ma wiele twarzy - to także poniżanie, obelgi, zmuszanie do określonych zachowań, grożenie, zastraszanie, nikt nie zasługuje na bicie, krzywdzenie, maltretowanie, niezależnie od tego, co zrobił lub powiedział, nie wolno poniżać, bić innych ani się nad nimi znęcać,
przemoc domowa do przestępstwo ścigane przez prawo, a nie sprawą rodzinną,
ofiary przemocy nie chcą być źle traktowane przez swoich bliskich, starają się bronić siebie i innych zagrożonych przemocą członków rodziny, chcą przerwać przemoc, ale pozostając w osamotnieniu, często nie potrafią tego zrobić - będąc w opresji działają często nieracjonalnie, co prowadzi do nasilenia przemocy,
przemoc domowa niemal nigdy nie jest wyjątkowym, pojedynczym wydarzeniem, ma tendencję do powtarzania się, niezatrzymana eskaluje i przybiera na sile,
nikt nie lubi być poniżanym i bitym, osoby doznające przemocy znajdują się w bardzo trudnej sytuacji wypełnionej bólem, cierpieniem, strachem, bezsilnością i poczuciem osamotnienia;
tkwienie w związku pełnym krzywdzenia wynika między innymi z wyznawania tradycyjnych wartości takich jak miłość, trwałość małżeństwa, mylnego przeświadczenia, że sprawca jest dobry dla dzieci, gdyż ich nie bije, przekonania o zależności ekonomicznej od sprawcy i niemożności samodzielnego funkcjonowania, wiary w obietnice sprawcy, że się zmieni,
nieracjonalnego obwiniania się za przemoc, czy też braku wiedzy na temat miejsca, gdzie może znaleźć bezpieczne schronienie i specjalistyczną pomoc,
nawet uzależnienie od alkoholu nie zwalnia od odpowiedzialności za działania dokonywane pod jego wpływem, alkohol może nasilać przemoc i ułatwia jej stosowanie, stanem nietrzeźwości sprawcy próbują usprawiedliwić fakt znęcania się nad członkami rodziny,
przemoc jest dążeniem do przejęcia pełnej władzy i kontroli nad innymi osobami, nie ma
żadnych danych wskazujących na istnienie bezpośredniego związku pomiędzy przemocą a chorobą psychiczną,
przemoc jest poważnym problemem, który niszczy nie tylko osobę, która jej doświadcza, ale też innych członków rodziny narażonych na uczestniczenie w aktach przemocy, dlatego nie można ukrywać przemocy i pozostawać biernym (…),
przemoc w rodzinie nie jest nikomu przeznaczona, doznawanie przemocy przez lata nie oznacza, że tak musi być i że trzeba się z tym pogodzić.
V. Skutki przemocy w rodzinie
Przemoc może spowodować oprócz szkód fizycznych również trwałe i rozległe następstwa w psychice człowieka. Z powodu wielu następstw takich doświadczeń, cierpią nie tylko ci, którzy są ofiarami, ale również bezsilni świadkowie obserwujący akty przemocy, tj. najczęściej dzieci.
Konsekwencje doświadczania przemocy przez osoby dorosłe:
poważne obrażenia ciała
wzrost częstości objawów związanych ze stresem (bole głowy, żołądka, pleców),
przygnębienie, smutek, obojętność, popadanie w depresję, niepokój,
niekontrolowane wybuchy płaczu, śmiechu czy agresji,
zmienność nastrojów, decyzji,
lęk przed bliskością, nieufność, poczucie zagrożenia, niska samoocena,
kłopoty z zasypianiem, koszmary nocne, kłopoty z koncentracją,
zaprzeczanie, obwinianie się, bezradność, adaptacja do przemocy.
Konsekwencje doświadczanie przemocy przez dzieci, które mogą wystąpić:
obrażenia cielesne,
życie w poczuciu ciągłego strachu i zagrożenia,
brak poczucia bezpieczeństwa i stabilności środowiska wychowawczego,
liczne schorzenia psychosomatyczne,
maltretowanie psychiczne może prowadzić do nieprzystosowania interpersonalnego (niski poziom kompetencji społecznych, trudności w kontaktach z rówieśnikami), deficytów intelektualnych (w zakresie możliwości poznawczych, rozwiązywania konfliktów i kreatywności), problemów afektywno-behawioralnych (agresja, samoponiżanie, lęk, wstyd i poczucie winy, wrogość i gniew, pesymizm i negatywizm),
wykorzystywanie seksualne prowadzi do wysokiego poziomu agresji, poczucia osamotnienia, myśli samobójczych, zaburzeń snu, nadpobudliwości, agresji.
Niezwykle istotne jest podkreślenie, iż konsekwencje stosowania przemocy ujawniają się często również po długim czasie, kiedy dziecko dorasta lub też już w jego dorosłym życiu. Odroczone skutki przemocy objawiają się w postaci różnych form niedostosowania społecznego (tj. trudności w nauce,
wagarowanie, ucieczki z domu, udział w nieformalnych młodzieżowych grupach przestępczych, wysoki poziom agresji, nadużywanie alkoholu, branie narkotyków, itp.).
Ponadto, zachowania przemocowe są dziedziczone i powielane. Młodzi chłopcy wychowujący się w rodzinach, gdzie mężczyzna znęca się nad kobietą, uczą się agresji wobec kobiet, dziewczynki zaś postrzegają bicie, maltretowanie i wykorzystywanie jako elementy wpisane w rolę kobiety.
Społeczne konsekwencje doświadczania przemocy
przemoc domowa jako siła niszcząca cały system rodzinny niesie ze sobą ryzyko
dziedziczenia przez dzieci zachowań przemocowych i powielania ich w dorosłym życiu,
niezwalczana przemoc przybiera na sile, utrwala się niosąc konsekwencje dla uwikłanych w nią rodzin i dla całego społeczeństwa.
VI. Zasady obowiązujące w pracy z ofiarą przemocy.
Najważniejsze jest bezpieczeństwo ofiary.
Za przemoc zawsze odpowiedzialny jest sprawca przemocy, bez względu na to, co zrobiła ofiara.
Nikt nie ma prawa stosować przemocy wobec drugiego człowieka.
Nie ma żadnego uzasadnienia ani usprawiedliwienia przemocy.
Podstawowym zadaniem jest zatrzymanie przemocy, bez tego pomoc jest nieskuteczna.
Ofiara przemocy w rodzinie cierpi na skutek wielokrotnego urazu.
Zrozumiałe i dopuszczalne są wahania i niekonsekwencje w zachowaniu oraz decyzjach, bowiem jest to jeden z objawów doznanego urazu.
VII. Podstawy prawne Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie.
W ostatnim okresie, coraz częściej ujawniane są przypadki przemocy. Prowadzone dotychczas działania informacyjne - ogólnopolskie i lokalne - spowodowały zmiany świadomości społecznej i z jednej strony - większej gotowości ofiar przemocy do ujawniania takich spraw, a z drugiej - wiążą się z większym profesjonalizmem przedstawicieli służb zobowiązanych do podejmowania interwencji i udzielania pomocy. Należy jednak zaznaczyć, że pomimo większej świadomości społecznej, tylko bardzo zdeterminowane ofiary przemocy decydują się na jej przerwanie i zgłoszenie tego faktu odpowiednim organom.
Podstawą prawną do tworzenia gminnych uregulowań w sprawach przeciwdziałania przemocy w rodzinie są przepisy ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Zgodnie z zapisem art. 6 cyt. ustawy:
Zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie są realizowane przez organy administracji rządowej i jednostki samorządu terytorialnego na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 Nr 175, poz. 1362, z późn. zm.) lub ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2002r. Nr 70, poz. 473 z późn. zm.), chyba że przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej.
Do zadań własnych gminy należy w szczególności tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w tym:
opracowanie i realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie;
prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w szczególności poprzez działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie;
zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia;
tworzenie zespołów interdyscyplinarnych.
Mając na względzie w/w przepisy prawa tworzy się niniejszy Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla Gminy Wolin.
CELEM GŁÓWNYM PROGRAMU JEST:
przeciwdziałanie zjawisku przemocy w rodzinie na terenie gminy,
zwiększenie skuteczności działań interwencyjnych wobec sprawców przemocy w rodzinie,
zwiększenie pomocy i ochrony osób doznających przemocy w rodzinie.
Cele Programu będą realizowane przez:
budowanie lokalnego systemu przeciwdziałania przemocy,
diagnozowanie zjawiska przemocy na terenie Gminy Wolin,
podnoszenie kompetencji służb i instytucji w zakresie przemocy w rodzinie,
udzielanie pomocy ofiarom przemocy w rodzinie,
oddziaływanie na sprawców przemocy w rodzinie,
kształtowanie postaw społeczności lokalnej poprzez działania edukacyjne, profilaktyczne i informacyjne.
Realizacja celu głównego Programu nastąpi poprzez wprowadzenie celów szczegółowych.
Przeciwdziałanie zjawisku przemocy w rodzinie na terenie Gminy Wolin realizowane jest poprzez następujące cele szczegółowe:
1) Określenie w drodze uchwały trybu i sposobu powoływania i odwoływania członków zespołu interdyscyplinarnego oraz szczegółowych warunków jego funkcjonowania.
Podmiot realizujący działanie: Rada Miejska
2) Powołanie Zespołu Interdyscyplinarnego w drodze zarządzenia.
Podmiot realizujący działanie: Burmistrz Wolina
3) Współpracę w ramach zespołu interdyscyplinarnego oraz grup roboczych mającą na celu:
diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie na terenie Gminy Wolin,
inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc w rodzinie,
opracowanie i realizacja planu pomocy w indywidualnych przypadkach wystąpienia przemocy w rodzinie,
rozpowszechnianie informacji o instytucjach oraz możliwościach udzielania pomocy w środowisku lokalnym,
monitorowanie sytuacji rodzin dotkniętych przemocą oraz zagrożonych wystąpieniem przemocy,
dokumentowanie działań podejmowanych wobec rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz efektów tych działań,
podejmowanie działań prewencyjnych w środowiskach zagrożonych przemocą,
inicjowanie interwencji w środowiskach dotkniętych przemocą w rodzinie,
prowadzenie działań edukacyjno-informacyjnych.
Podmioty realizujące działania:
Ośrodek Pomocy Społecznej,
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna,
Komisariat Policji w Wolinie,
Sąd Rejonowy w Kamieniu Pomorskim,
Prokuratura Rejonowa w Kamieniu Pomorskim,
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Wolinie,
Gminny Ośrodek Aktywności Przeciwalkoholowej w Wolinie,
placówki oświatowo-wychowawcze,
zakłady opieki zdrowotnej,
Dom Dziecka w Wisełce,
organizacje pozarządowe.
4) Prowadzenie działań profilaktycznych w zakresie przeciwdziałania przemocy:
propagowania skutecznych sposobów powstrzymywania przemocy, w tym prowadzenie warsztatów wychowawczych (szkoły dla rodziców),
propagowania mediacji (w tym mediacji rodzinnych) zanim dojdzie do przemocy,
edukacji przedmałżeńskiej i rodzinnej,
obalania mitów na temat przemocy,
organizowania szkoleń na temat przemocy,
prowadzenie zajęć wychowawczych oraz informacyjno-edukacyjnych zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży w zakresie ograniczenia zjawiska przemocy rówieśniczej,
realizacja programów edukacyjnych i wspierających dotyczących zapobiegania przemocy wobec dzieci i osób dorosłych (osoby starsze, niepełnosprawne itp.),
wspieranie różnych form spędzania wolnego czasu promujące zachowania nieagresywne,
organizowanie debat, konferencji dotyczących przeciwdziałania przemocy w rodzinie,
udział w kampaniach ogólnopolskich,
dystrybucja ulotek i informacji na temat przemocy i jej skutków.
Podmioty realizujące działania:
Zespół Interdyscyplinarny,
Ośrodek Pomocy Społecznej w Wolinie,
placówki oświatowo-wychowawcze,
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
organizacje pozarządowe,
parafie,
lokalne media, strony internetowe.
Zwiększenie skuteczności działań interwencyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie realizowane poprzez:
Izolowanie sprawców od ofiar.
Udzielanie informacji osobom stosującym przemoc na temat programów korekcyjno-edukacyjnych.
Prowadzenie rozmów motywujących z osobami nadużywającymi alkoholu, stosującymi przemoc.
Kierowanie wniosków do Sądu Rejonowego w Kamieniu Pomorskim w sprawie zastosowania obowiązku podjęcia leczenia odwykowego w związku z nadużywaniem alkoholu.
Realizację działań podejmowanych w oparciu o procedurę „Niebieska Karta”.
Podmioty realizujące działania:
Prokuratura Rejonowa,
Sąd Rejonowy,
Komisariat Policji,
Ośrodek Pomocy Społecznej,
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
placówki służby zdrowia,
placówki oświatowo-wychowawcze.
Zwiększenie pomocy i ochrony ofiar przemocy w rodzinie realizowane poprzez:
1) Rozpowszechnianie informacji na temat:
możliwości uzyskania schronienia dla osoby dotkniętej przemocą w ośrodkach interwencji kryzysowej i w specjalistycznych ośrodkach wsparcia,
uzyskania zaświadczenia lekarskiego o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie,
przysługujących praw dla osób będących ofiarami przemocy,
programów korekcyjno-edukacyjnych,
instytucji udzielających wsparcia i pomocy dla osób doświadczających przemocy i członków ich rodzin.
Podmioty realizujące działania:
Prokuratura Rejonowa,
Sąd Rejonowy,
Komisariat Policji,
Ośrodek Pomocy Społecznej,
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
placówki służby zdrowia,
placówki oświatowo-wychowawcze.
2) Prowadzenie działań interwencyjnych w zakresie przeciwdziałania przemocy:
podejmowanie działań interwencyjnych w oparciu o procedurę „Niebieskiej Karty”,
współpraca w ramach Zespołu Interdyscyplinarnego oraz grup roboczych.
Podmioty realizujące działania:
Ośrodek Pomocy Społecznej,
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna,
Komisariat Policji,
Sąd Rejonowy,
Prokuratura Rejonowa,
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
Gminny Ośrodek Aktywności Przeciwalkoholowej w Wolinie,
placówki oświatowo-wychowawcze,
zakłady opieki zdrowotnej,
Dom Dziecka w Wisełce,
organizacje pozarządowe.
3) Zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia.
Podmioty realizujące działanie:
Ośrodek Pomocy Społecznej,
Komisariat Policji,
Dom Dziecka w Wisełce.
Realizacja celów Programu zakłada osiągnięcie następujących rezultatów:
uwrażliwienie społeczności lokalnej na problem przemocy w rodzinie,
zapewnienie osobom doznającym przemocy bezpieczeństwa i profesjonalnej pomocy,
promowanie metod wychowawczych bez użycia przemocy,
edukację dzieci, młodzieży i dorosłych w zakresie przemocy w rodzinie,
zmniejszenie rozmiarów zjawiska przemocy w rodzinie.
Dla realnej oceny funkcjonowania Programu niezbędny jest zestaw wskaźników, do których należą:
dane statystyczne na temat przestępczości związanej z przemocą w rodzinie, liczba organizowanych spotkań, akcji informacyjnych oraz liczba ich uczestników, liczba osób przeszkolonych, liczba osób i rodzin w których podejmowane były działania, liczba spraw skierowanych do sądu, prokuratury.
VIII. Lokalny system przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Lokalny system przeciwdziałania przemocy w rodzinie - zespół instytucji
w środowisku lokalnym działających na rzecz zapobiegania i zwalczania przemocy, wraz
z ich potencjałem kadrowym, kompetencyjnym, wiedzą i umiejętnościami, instrumentami pomocy i wsparcia, procedurami postępowania, zasobami rzeczowymi i finansowymi, wzajemnie ze sobą współpracujących w sposób skoordynowany.
Elementy lokalnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie:
zasoby instytucjonalne - instytucje i organizacje zajmujące się problemem przemocy w rodzinie wraz z potencjałem organizacyjnym;
zasoby ludzkie - specjaliści z różnych dziedzin;
instrumenty pomocowe i sieć wsparcia;
zespół interdyscyplinarny o znaczeniu strategicznym i zadaniowym;
diagnoza zjawiska przemocy w środowisku lokalnym - określenie skali problemu, mapy zasobów i potrzeb;
niniejszy Program.
Zasoby Gminy Wolin w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie:
Pełnomocnik Burmistrza ds. Przeciwdziałania Alkoholizmowi i Zapobiegania Narkomanii,
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
Gminny Ośrodek Aktywności Przeciwalkoholowej - Punkt Konsultacyjny w Wolinie,
Ośrodek Pomocy Społecznej w Wolinie,
Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna w Wolinie,
Komisariat Policji w Wolinie,
Placówki Oświatowe,
Placówki ochrony zdrowia,
Organizacje pozarządowe i instytucje kościelne,
Sołtysi i rady sołeckie,
Kuratorzy sądowi,
Burmistrz i Rada Miejska.
Zjawisko przemocy na terenie Gminy Wolin wymaga opracowania dokładnej diagnozy tego problemu.
IX. Czynniki sprzyjające właściwej realizacji Programu.
poparcie działań i współpraca z samorządem powiatowym i województwa,
dobrze przygotowana i stale doskonaląca umiejętności kadra instytucji działających na rzecz rodziny,
dobra znajomość środowiska przez pracowników socjalnych,
dobra współpraca służb i instytucji działających na terenie Gminy oraz poza nią,
otwartość i chęć współpracy specjalistów,
chęć zmiany i wyjścia z kryzysu.
X. Zagrożenia w realizacji zadań Programu:
stereotypy panujące w środowisku na temat przemocy w rodzinie,
negatywne wzorce zachowań społecznych,
bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych rodzin,
brak współpracy rodziny w zakresie przezwyciężania kryzysów,
problem uzależnienia od alkoholu w rodzinach,
słaba kondycja ekonomiczna rodzin,
zbyt mała współpraca interdyscyplinarna,
niewystarczająca infrastruktura socjalna gminy,
brak spójnego systemu współpracy pomiędzy podmiotami działającymi na rzecz rodzin zagrożonych przemocą.
XI. Monitorowanie
Monitorowanie realizacji Programu odbywać się będzie w oparciu o sprawozdawczość podmiotów zaangażowanych w jego realizację. Sprawozdania z realizacji Programu podmioty składają do dnia 31 stycznia każdego roku do Ośrodka Pomocy Społecznej w Wolinie. Koordynatorem Programu jest Przewodniczący Zespołu Interdyscyplinarnego.
XII. Sprawozdawczość
Koordynator Programu do dnia 31 marca każdego roku przedłoży Radzie Miejskiej sprawozdanie z realizacji Programu.
XIII. Finansowanie Programu
Program będzie finansowany ze środków budżetu Gminy pochodzących z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych oraz środków umieszczonych w budżecie Ośrodka Pomocy Społecznej na realizację zadań związanych z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie, dotacji oraz ze środków pozabudżetowych pozyskanych z innych źródeł, w tym ze środków unijnych.
Metadane - wyciąg z rejestru zmian
Akcja | Osoba | Data |
---|---|---|
Dodanie dokumentu: | Kamila Skopińska | 20-06-2017 08:33 |
Osoba, która wytworzyła informację lub odpowiada za treść informacji: | Małgorzata Klimkowska | 20-06-2017 |
Ostatnia aktualizacja: | - | 20-06-2017 08:33 |